غلامحسین ساعدی

غلامحسين ساعدي (گوهرمراد) يكي از نام آورترين نويسندگان دهه 1340 ايران در دي ماه سال 1314 در آذربايجان چشم به جهان گشود. ساعدي به رغم تحصيلات اش در روانپزشكي، به نويسندگي روي آورد و آثار متعددي از جمله نمايشنامه هاي، چوب به دستهاي ورزيل، پنج نمايشنامه درباره انقلاب مشروطه و مجموعه داستانهاي: دنديل، واهمه هاي بي نام و نشان، گهواره و گور، عزاداران بيل، توپ، تاتارخندان، ترس و لرز و... را نوشت .مهمترين مجموعه داستان او«عزاداران بيل» مركب از 8 داستان كوتاه است كه در مكاني واحد، جريان دارند. در اين مجموعه داستان هشت ضدقهرمان با شخصيت روستايي داستاني مدرن را در فضايي بومي شكل مي دهند. (داريوش مهرجويي در سال 1348 براساس اين مجموعه داستان، فيلم «گاو» را ساخت كه همزمان با نمايش فيلم قيصر موج نو سينماي ايران را به وجود آورد.(ساعدي در جستجوي فضاي وهمي مورد نظرش سر از روستا درمي آورد چرا كه توهم مورد نظر خود را در روستا و به خصوص روستاهاي آذربايجان مي يابد. به عبارتي ديگر اين نويسنده فضاي روستا را براي تجسم عيني فضاهاي «رئاليسم تخيلي» خود مناسب تر تشخيص داده است به خصوص كه روستاهاي آذربايجان به دليل جغرافيا و تاريخ خاص اش، اين عنصر وهمي را بيشتر در خود اندوخته است. عليرضا سيف الدين در كتاب قصه مكان مي نويسد: ساعدي به رغم ادعاي برخي از نويسندگان و منتقدان ايراني اين مرز و بوم روستايي نويس نيست. چرا؟ به دليل اينكه روستا، عرصه يا جايگاهي است كه ساعدي به دستياري آن توانسته به بخش اعظم عناصر موجود در ذهن خود عينيت لازم را ببخشد. هر چند ساعدي به زبان، فرم و ساختار داستانهايش چندان توجهي ندارد اما توانايي او در ايجاد حس تعليق در داستان باعث مي شود تا خواننده داستان را تا انتها دنبال كند. در واقع نويسنده با استفاده از زباني حسي و فضاسازي بسيار قوي و نيز عادت زدايي از زندگي روزمره روستاييان جنبه هاي وهمناك زندگي روستا را آشكار كرده و خواننده را در جريان شكل گيري و تكامل داستان شركت مي دهد.از اين رو برخلاف نظر برخي از نويسندگان و منتقدان، ساعدي روستايي نويس نيست.برخلاف روستايي نويساني كه بازگشت به زندگي ساده روستايي را ستايش مي كنند، ساعدي از فقرستايي مي پرهيزد و در مقابل جنبه هاي تاريك و مشقت بار زندگي روستاييان را، كه از فقر مالي و فرهنگي ناشي مي شود، مي نماياند .با اين اوصاف ساعدي در طول حيات سي ساله ادبي اش تاثيري بس ژرف بر ادبيات مكتوب ايران گذاشت چنانچه بسياري از نويسندگان بعدها از آثارش تاثير پذيرفته اند. اين چهره ماندگار ادبي در آذرماه 1364 چشم از جهان فروبست

!! منبع: خبر گزاری کشاورزی ایران
سعید