یک شهر , یک راوی

"گزنه"، خاطرات نوجوانی نویسنده ی توانا،‌ جعفر شهری هست که در ٣٣٨ صفحه نوشته شده است. با اینکه آقای شهری از نویسندگان قدیمی ما محسوب میشه ولی قلمش روانه و درک مطالب کتابهاش آسان. بسیار خوب جامعه و افراد پیرامون خود را توصیف میکنه.

دوران کودکی و نوجوانی وحشتناکی داشته و اینکه از اون دوران چنین فردی بیرون اومده واقعا جای تعجب و تحسین داره.

ایشون سال ١٢٩٣ در تهران به دنیا اومده و در سال ١٣٧٨ فوت کرده. قسمت جالبش هم اینه که ایشون به علت فقر، از تحصیل محروم بوده و هر آنچه در موارد ادبی پیشرفت داشته، از پشتکار و استعداد خودش بوده.

کتاب "گزنه" اولین کتابی بود که از آقای شهری خوندم و بسیار دوست داشتم. پایان فوق العادش، هنوز هم از ذهنم نمیره.  اگر باز هم از کتابهای ایشون پیدا کنم حتما میخونم. البته الان کتابهاش نایاب هستند و دیگه چاپ نمیشن.

اینم گوشه ای از خاطرات نصرالله حدادی 

در تابستان سال 1372، كتاب گزنه را در منزل شخصي شهري براي چاپ مجدد آماده مي كرديم و از آنجا كه چشمان شهري ديگر بينايي چنداني نداشت، حروف چيني مجدد آن را برايش بازخواني مي كردم. به آنجا رسيدم كه از پدر رانده و به تهران آمده بود و به كوچه سرپولك براي ديدار مادر كه دوباره شوهر كرده بود، رفته بود.
هر كلمه را مي خواندم و هر سطر را كه به پايان مي رساندم، اشك هاي شهري چون سيل، پهناي صورتش را نوازش مي داد.
به آنجا رسيدم كه نوشته بود: <در زدم و حشمت خانم يكي از همسايه ها در را به رويم باز كرده به طرف مادرم صدا بلند نمود كه بيايد، پسرش آمده است! مادرم را ديدم كه از پله ها با ترديد پايين مي آيد، مثل كسي كه مي خواهد بگويد پسري نمي شناسد. > صداي هق هق گريه شهري قطع نمي شد و چند لحظه بعد از خود بي خود شد و از حال رفت. ترسيده بودم، نكند پيرمرد از دست برود. با كمك همسرش او را به هوش آورديم و دو سه ساعت بعد قدري حالش بهتر شد. آنقدر فضا سنگين و غم انگيز بود كه نمي توانم آن را با قلم ترسيم نمايم.
بارديگر به من اصرار كرد تا خواندن را از سر بگيرم. با ترس و لرز دوباره شروع كردم و اين بار شهري تا يك هفته بعد بيمار و بستري شد. درد را مي شد تا عمق چهره او پيدا كرد. هفتاد سال از آن ماجرا گذشته بود، اما توگويي اين حادثه همان روز اتفاق افتاده بود. هر بار كه به <شكر تلخ> و <گزنه> نگاهي دوباره مي اندازم، يقين مي كنم سطرو سطر به كلمه به كلمه اين دو كتاب، دردنامه مردي است كه علم و دانشش را در دانشگاه اجتماع آموخت و آثار بي نظيري از فرهنگ عامه مردم تهران را آفريد كه مثل و مانند ندارد. 

آثار مكتوب و منتشر شده زنده ياد جعفر شهري 

۱-شكر تلخ (رمان) -2 گزنه (رمان) ۳-انسيه خانم (رمان) ۴-حاجي در فرنگ (رمان) -5 حاجي دوباره (رمان) ۶-قلم سرنوشت (رمان) ۷-كتاب علي (ع) ۸-طهران قديم (۵ جلد) ۹-تاريخ اجتماعي تهران در قرن سيزدهم (۶ جلدي) ۱۰-قند و نمك (ضرب۱۱ -المثل۱۲ -هاي تهراني به زبان محاوره)